Basisbereikbaarheid pt.2

01.06.2015

We schreven al over de veranderingen die er aan zitten te komen in het Vlaamse openbaarvervoerlandschap. Het regeerakkoord omschrijft het als volgt: "Het concept basismobiliteit wordt basisbereikbaarheid". Het Vlaams Parlement organiseerde hoorzittingen (30/04 en 07/05), waar gebruikers (waaronder de supporters van het openbaar vervoer), aanbieders van openbaar (en collectief) vervoer en buitenlandse voorbeelden aan bod kwamen. De Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) stelde er zijn advies voor. De belangrijkste vaststelling is dat basisbereikbaarheid meer moet zijn dan een openbaar vervoersmodel, maar een maatschappelijk model met een ruimtelijke dimensie die inzet op nabijheid. Voorlopig laat een visienota van de Vlaamse regering echter op zich wachten.

 

Veel ballonnetjes

Dat neemt niet weg dat verschillende actoren al hun duit in het zakje deden. Het ene voorstel al beter onderbouwd dan het andere. Zowel De Lijn als Dirk de Kort (CD&V) zien in dunbevolkte gebieden nieuwe spelers de leemte die basismobiliteit achterlaat invullen. De Lijn wil daarvoor vrijwilligers inzetten, Dirk de Kort vervangt de belbus door Uber. De regisseursrol van De Lijn die vastgelegd is in de aflopende beheersovereenkomst ('actieve rol als mobiliteitsmanager') wordt onder vuur genomen door Bart Somers en Marino Keulen (Open VLD), zij zien gemeenten als regisseur van elk openbaar vervoer binnen de gemeentegrenzen. Aan de andere kant van het spectrum is er de conceptnota van Joris Vandenbroucke (SP.A) die past voor basisbereikbaarheid en het begrip mobiliteitsgarantie naar voor schuift, waarbij De Lijn zowel regisseur als operator is.

 

Zonder lange termijnvisie op openbaar vervoer of oplossing voor acute problemen

Hoe kunnen we op korte termijn een concept als basisbereikbaarheid invullen als we er niet in slagen een lange termijn beleidsvisie te schrijven op onze ruimtelijke ordening (Beleidsplan Ruimte) of op onze mobiliteit (Mobiliteitsplan Vlaanderen)? Beide plannen zijn al sinds 2011 ‘in opmaak’.

Daarnaast zijn er nog een aantal acute problemen: ons openbaar vervoer verliest enorm veel tijd in de file. Dit kost niet enkel veel centen, maar leidt tot weinig betrouwbaarheid en aantrekkelijkheid. Er wordt wel geïnvesteerd in doorstroming, maar de besteding van de middelen is weinig transparant. Ook aan de tarieven moet nog gesleuteld worden. De netabonnementen behoren tot de goedkoopste van Europa, maar voor occasionele reizigers over een beperkte afstand liggen de tarieven relatief hoog. Niemand wil meer betalen voor minder service.

 

Richting nieuwe beheersovereenkomst en nieuw decreet

Het debat over een nieuwe beheersovereenkomst voor De Lijn is opgestart onder dit dreigend gesternte. De hamvraag is of dit debat wel kan gevoerd worden zonder een lange termijnvisie op het Vlaams mobiliteitsbeleid of de invulling van het concept basisbereikbaarheid dat het decretaal vastgelegde basismobiliteit zou vervangen. Tenzij je er vanuit gaat dat een beheersovereenkomst tegenstrijdig kan zijn met bestaande wetgeving.

 

Save the date: op vrijdag 2 oktober organiseert het Netwerk Duurzame Mobiliteit samen met een aantal partners een conferentie over het thema basisbereikbaarheid.