Grootste, particuliere autovrije experiment in Vlaanderen
De eerste editie van 30 Dagen Minder Wagen was een klinkend succes. Niet in het minst dankzij de 6.500 deelnemers die samen maar liefst voor 166.000 autoloze dagen zorgden in juni.
Intussen ligt er een solide eindrapport vol beleidsaanbevelingen die nagels met koppen slaan. We geven je een overzicht van de belangrijkste bevindingen en de lessen die we hebben geleerd uit de campagne van 2022.
Aanbevelingen voor beleidsmakers
De campagne heeft bewezen dat ze een grote invloed heeft voor het realiseren van een modal shift. Bijna de helft van de deelnemers geeft aan bereid te zijn hun nieuwe, goede gewoontes na juni verder te zetten.
Toch blijft er nog ruimte voor verbetering. Afstand, tijd en het beperkte aanbod en de kostprijs van openbaar vervoer zijn drie grote redenen om toch nog voor de wagen te kiezen. Voor de deelnemers is het grootste voordeel aan duurzame mobiliteit ‘dat het goed is voor het milieu’. Dat betekent dat er nog heel wat gedaan kan worden om duurzame mobiliteit comfortabel, efficiënt en betaalbaar te maken. Daarom richten we deze drie aanbevelingen naar beleidsmakers:
- Laat mensen op een eenvoudige manier proeven van duurzame mobiliteit en informeer ze uitgebreid over de mogelijkheden.
- Investeer in een ruim aanbod van openbaar vervoer en systemen voor deelmobiliteit.
- Zorg ervoor dat duurzaam vervoer synoniem wordt voor betaalbaar, betrouwbaar, efficiënt, veilig en comfortabel en niet enkel voor ‘goed voor het milieu’.
Hoeveel dagen minder wagen?
Niet hoeveel dagen minder wagen maar wel hoeveel Vlamingen meedoen is belangrijk. Om de grootste maatschappelijke uitdaging van de 21ste eeuw efficiënt aan te pakken hebben we niet 6.500 maar miljoenen Vlamingen nodig die zoveel mogelijk Dagen Minder Wagen gaan gebruiken.
We zijn enorm trots op de impact die we met 30 Dagen Minder Wagen hebben gehad. De campagne heeft bewezen dat een heleboel mensen vinden dat het anders kan en moet. Meer nog, dankzij de hoge respons op de enquêtes, kunnen we beleidsmakers een unieke inkijk geven in hun beweegredenen. Het resultaat is een boeiend eindrapport boordevol inzichten en tips voor verbetering en verandering.
De impact van 30 Dagen Minder Wagen
Deze eerste editie overtuigde de campagne 6.509 deelnemers om de uitdaging aan te gaan én hun ervaringen te delen. Samen zorgden ze voor 166.000 autoloze dagen in juni en spaarden ze 137 ton CO2 uit. Deelnemers die zich tijdig registreerden konden tijdens 30 Dagen Minder Wagen genieten van gratis voordelen bij mobiliteitspartners. 1433 deelnemers schreven zich hiervoor in en konden zo bv. een maand gratis reizen met het openbaar vervoer en kregen een gratis registratie bij Blue-bike en Cambio.
Aan de hand van 3 enquêtes vroegen we de deelnemers naar hun verplaatsingsgedrag vóór, tijdens en op de laatste dag van de campagne. Ze konden ook aangeven wat ze aangenaam vonden aan duurzame verplaatsingen en om welke redenen ze toch nog de auto namen.
Deze vier opvallende resultaten van tijdens de campagne lichten we voor u uit:
- Fietsen en stappen blijft de basis
- 5 op 10 neemt vaker de trein
- 1 op 10 gebruikt voor het eerst een deelwagen
- Bezoekjes aan familie en vrienden en (shopping)uitstapjes zijn het moeilijkst zonder auto.
Blijven fietsen
Het fietsgebruik en verplaatsingen te voet bij de deelnemers bleef hoog. De eigen fiets werd door de meeste respondenten tijdens de challenge even vaak gebruikt als voorheen. Bij de deelfiets is dit anders: Van zij die een deelfiets gebruiken, deed 61% dit tijdens de challenge vaker dan ervoor. Het gebruik van de fiets lag sowieso ook voor de challenge al relatief hoog bij onze deelnemers.
De trein is populair
De meeste autoverplaatsingen werden vervangen door het openbaar vervoer. Van de bus-, tram- en metrogebruikers, gebruikte 52% de bus/tram/metro vaker tijdens de challenge dan ervoor. Van de treingebruikers, gebruikte 60% de trein vaker tijdens de challenge dan ervoor. Slechts 12% stapte tijdens de maand juni minder vaak op de trein. Het aantal verplaatsingen met de trein stijgt met 50% tussen het begin en einde van de maand. Voor bus/tram/metro bedraagt de stijging 25%.
Eerste kennismaking met deelmobiliteit
Voor veel deelnemers bleek de campagne een goede eerste kennismaking met deelmobiliteit. 1 op 10 deelnemers gebruikte voor het eerst een deelwagen tijdens 30 Dagen Minder Wagen. Van de respondenten die voor en/of tijdens de challenge minstens één keer met de deelwagen reed, deed 47% dit vaker tijdens de challenge dan ervoor. Van die 47% had drie vierde geen enkele keer een deelwagen gebruikt in het jaar voor de challenge. Voor velen van hen zal dit dus een eerste kennismaking geweest zijn. Het aantal trips met een deelwagen steeg tijdens de campagne met meer dan 50%. Daar waar de eigen wagen het moeilijkst te vervangen is (bezoekjes, materiaal vervoeren), biedt de deelwagen een goed alternatief.
De wagen laten staan lukt, maar …
Ongeveer een kwart van de deelnemers is erin geslaagd om de wagen de hele maand juni aan de kant te laten staan. En ruim 6 op de 10 reed in totaal slechts 4 dagen met de wagen. Alle respondenten van de enquêtes samen gaven aan de eigen wagen meer dan 14.000 dagen niet te hebben gebruikt. Extrapoleren we dit naar alle deelnemers, dan komen we op een ruwe inschatting van bijna 166.000 dagen zonder wagen.
Afstand is met voorsprong de belangrijkste reden om toch de eigen wagen te nemen. Voor de start van de campagne gaf 70% van de bevraagde autobezitters aan dat de afstand vaak of altijd meespeelt in de keuze voor de eigen wagen. Daarnaast vormen ook tijd en een beperkt aanbod openbaar vervoer belangrijke redenen om met de auto te gaan.
Een bezoek aan vrienden en familie (voor 30% van de respondenten van de enquêtes), gevolgd door uitstapjes (vb. naar de zee/stad, naar pret- of dierenpark, festival) en shoppinguitstapjes zijn voor de deelnemers de verplaatsingen die het moeilijkst zijn om niet met de eigen wagen te doen. Deze verplaatsingen worden meestal niet alleen gedaan. Ook ligt het einde van de activiteit niet vast in tegenstelling tot vb. werktijden, schooluren, ...
60% van de respondenten die aangaf wel eens de wagen te nemen als bestuurder, deed dit tijdens de campagne minder vaak dan voorheen. We zien een afname met 59% van de totale afstand afgelegd met de eigen wagen als bestuurder en een halvering van het aantal trips als bestuurder. Een ander opvallend fenomeen is de shift van bestuurder naar passagier. Wagens die wel nog reden in de maand juni waren dus beter gevuld omdat mensen vaker kozen voor carpooling.
Alles cijfers, conclusie en aanbeveling kan je in detail nalezen in het rapport 'Naar 365 dagen duurzame mobiliteit dankzij 30 Dagen Minder Wagen'.
