Minder auto's, voor het eerst sinds WOII
Het aantal ingeschreven personenwagens is voor het eerst sinds WOII gedaald, blijkt uit de cijfers van Statbel van augustus 2020.
Op 1 augustus 2019 reden er nog 5.889.210 personenwagens rond in België. Een jaar later is dat aantal afgenomen tot 5.888.589. Een daling met 622 of zo’n 0,01%. Een heel kleine daling, maar wel opmerkelijk. Het is nog te vroeg om te spreken over een trendbreuk, maar de enorme groei van de jaren 60 en 70 is duidelijk voorbij. De afgelopen jaren was er een toename van iets meer dan 1%, maar dit jaar is er dus voor het eerst een daling.
Oorzaken van de daling
Statbel heeft niet meteen een verklaring, Wendy Schelfaut van Statbel stelt een aantal vragen: “Zijn mensen minder geneigd om een auto te kopen dan voorheen? Hebben we de piek bereikt, en is de kentering ingezet richting gestage daling? Of is dit het effect van de coronalockdown, waardoor sommige fabrieken een tijd hebben stilgelegen en productielijnen gesloten waren? Auto’s kwamen toen minder vlot naar hier, en een bestelde auto die je niet hebt, daar kun je natuurlijk niet mee rijden.” Het antwoord zullen we de komende jaren pas kennen.
Corona-effect
Dat corona een impact heeft staat alvast buiten kijf, waarschijnlijk op verschillende manieren. Een eerste, eenvoudige, verklaring is dat heel wat nieuwe auto’s gewoon nog niet tot in België geraakt zijn en natuurlijk stelden veel gezinnen een aankoopbeslissing uit in deze onzekere tijden. Een tweede effect is dat we ons meer gaan richten zijn op het lokale. Voor verplaatsingen in onze onmiddellijke omgeving is die (tweede) wagen overbodig en dus doen we die weg. Dat is natuurlijk de meest hoopvolle verklaring. Een derde verklaring is dat door de corona-crisis het gezinsbudget van een aantal gezinnen zodanig gekrompen is dat het bezit (en de bijhorende vaste kosten van verkeersbelasting, verzekeringen, parkeerruimte, …) niet meer mogelijk zijn.
Kadert binnen een langere evolutie
We zien al een aantal jaar dat jongeren steeds later en minder hun rijbewijs gaan halen. De deeleconomie is booming. Vooral in steden, maar steeds meer ook op het platteland, is een deelwagen een alternatief voor de (tweede) wagen. Meer en meer jongeren beschouwen mobiliteit als een dienst en vinden het bezit van een voertuig overbodig. Gestaag schakelen we over op het concept Mobility-as-a-Service. Ook het aantal e-fietsen en speed pedelecs neemt heel sterk toe en zo wordt de fiets ook op afstanden van 7-15 km een sterke concurrent voor de auto.
Zwarte zwaan of één zwaluw
Een zwaluw maakt de lente niet. De daling van het aantal ingeschreven voertuigen kunnen we waarschijnlijk grotendeels aan zwarte zwaan corona danken. Demografische factoren zoals bevolking (neemt sterk toe) en gezinsgrootte (neemt af) zorgen voor meer vraag naar mobiliteit en dat is nog veel te vaak de eigen personenwagen. Maar misschien kan deze zwarte zwaan leiden tot een snellere evolutie van onze levensbeschouwing, waarbij we gaan denken in functie van nabijheid en ons leven ook zo gaan inrichten. Marc Reynebeau het scherp formuleert in De Standaard: “Maar dat het Belgische autopark nu voor het eerst iets inkromp, klinkt dan wel fijn, wat koop je daarvoor als er geen extra tram voor in de plaats rijdt?”
Andere kanttekening is dat het aantal voertuigen niet afneemt, dat stijgt nog steeds met 35.000 eenheden (iets trager dan voorgaande jaren). Het is vooral de categorie bedrijfsvoertuigen die toeneemt, waaronder de terreinwagens. En die worden uiteraard niet enkel (en in sommige gevallen helemaal niet) voor bedrijfsdoeleinden gebruikt.
Een laatste punt uit de nieuwe cijfers is de alsmaar versnellende transitie naar elektrische mobiliteit. Het aandeel zuiver elektrische voertuigen blijft sterk groeien, al blijft het totale aandeel klein (van 0,26% in 2019 naar 0,41% in 2020).