OVG5.4: koning Auto en comeback kid Fiets (modal split)

24.03.2020

Dit artikel maakt deel uit van onze reeks over het Onderzoek Verplaatsingsgedrag 5.4  (OVG 5.4 - cijfers grotendeels verzameld in 2018) en zoomt in op modal split. Bekijk ook het overzicht van alle thema's.

Modal split

De modal split wordt meestal op 2 manieren geanalyseerd: enerzijds op basis van het aantal verplaatsingen, anderzijds op basis van het aantal kilometer. 'Trage' modi (fiets en te voet) halen een hoger aandeel als je kijkt naar het aandeel verplaatsingen. Logisch: het zijn verplaatsingen over korte afstanden. Als je kijkt naar het aantal afgelegde kilometer scoren snelle modi, zoals trein en auto, een stuk beter: binnen eenzelfde tijdsbestek worden hiermee veel grotere afstanden afgelegd. Zowel frequentie van gebruik als gemiddeld aantal kilometer per verplaatsing spelen hier dus een rol.

Modal split

Illustratie Departement Mobiliteit en Openbare Werken

Modal split volgens aantal verplaatsingen: hoogste aandeel fiets ooit

Bijna twee derde van de verplaatsingen wordt met de auto afgelegd, hetzij als bestuurder (45,63%), hetzij als passagier (17,27%). Zo’n 5% van de verplaatsingen wordt met het openbaar vervoer afgelegd, 16,23% per (elektrische) fiets (2,35% van alle verplaatsingen is met de elektrische fiets) en 14,76% te voet. 

Modal split verplaatsingen OVG 5.4

De auto blijft dominant al zien we wel een dalende trend bij het aantal verplaatsingen. Dat zou erop kunnen wijzen dat we voor kortere verplaatsingen vaker voor de fiets kiezen (al is dat een beetje wishful thinking).
Opvallend in OVG5.4 is de verdubbeling van het aantal verplaatsing met snor- en bromfietsen. Verwacht, maar toch opvallend, is een verdubbeling van het aantal verplaatsingen met elektrische fietsen. Dat resulteert mee in het hoogste aandeel fiets sinds de start van het OVG.

Modal split (verplaatsingen) doorheen OVG

Intermezzo: hoofdvervoerswijze en voor- en natransport 

In het OVG wordt enkel het hoofdvervoermiddel (= vervoermiddel waarmee de grootste afstand van een verplaatsing wordt afgelegd) van een verplaatsing bekeken. Neem je de fiets naar het station, stap je daar op de trein en leg je de last mile naar je werk op de deelstep af, dan wordt die verplaatsing als een treinverplaatsing geregistreerd. De typische modi gebruikt bij voor- en natransport (te voet, fiets, bus en tram) verdwijnen zo deels onder de radar. De hoofdvervoerwijze (vaak de trein) komt zo iets prominenter in beeld. 
Het voor- en natransport wordt gedomineerd door verplaatsingen te voet.

Voor- en natransport

Grafiek Departement Mobiliteit en Openbare Werken

Intermezzo: combimobiliteit

Uit OVG 5.4 blijkt dat 93,13% van alle verplaatsingen uit 1 enkele rit bestaat, de combimobiliteit anno 2018 bedraagt 6,87%. In vorige OVG’s (van OVG 5.1 tem OVG 5.3 was dat respectievelijk: 6,5%; 7,4%; 6,9%) zien we dat dit steeds rond dit aandeel schommelt. Combimobiliteit is voorlopig zeer sterk gecorreleerd is met het gebruik van openbaar vervoer. 

 
Modal split volgens het aantal kilometer (<1000 km)

De auto (bestuurder + passagier) neemt 77,56% van alle kilometer voor zijn rekening. Dat is een stuk meer dan vorig jaar (63,26%). Dat heeft alles te maken met het beperkte aantal vliegreizen in deze steekproef. ‘Snelle’ modi (zoals trein en auto) hebben een belangrijker aandeel in het aantal kilometer dan ‘trage’ modi (te voet en met de fiets), omdat die snelle modi nu eenmaal vooral gebruikt worden om grote afstanden te overbruggen. Dat zie je duidelijk bij de trein: 5,04% van het aantal kilometer voor slechts 1,73% van het aantal verplaatsingen en bij de auto: 77,56% van het aantal kilometer voor 62,90% van de verplaatsingen.
 
Dat verklaart ook waarom de ‘trage’ modi te voet (1,41%) en fiets (5,16%) een beperkt aandeel hebben in het aantal kilometer ten opzichte van het aantal verplaatsingen (resp. 13,07% en 16,23%).

Modal split (kilometers) OVG5.4

Door de vertekening ten gevolge van vliegreizen kun je niet veel zeggen over de evolutie doorheen de OVG’s. Toch interessant om er op te wijzen dat het aandeel fiets het hoogst is sinds OVG5.2 (het jaar 2000). Ongetwijfeld zit de opkomst voor de elektrische fiets daar voor iets tussen. Als we zowel naar verplaatsingen als naar aantal kilometer kijken, zien we dat de fiets aan populariteit wint.

Modal split (kilometers) doorheen OVG