Minder verkeersdoden in Vlaanderen, meer letselongevallen
De meest recente verkeersveiligheidsbarometer van Vias institute is hoopgevend: nooit eerder was het aantal verkeersdoden lager dan in 2018.
Toch leveren de cijfers voor Vlaanderen een dubbelzinnig gevoel op.
Vlaanderen versus België
Het aantal verkeersdoden ter plaatse daalde in Vlaanderen met 3%. Die evolutie is een stuk minder sterk dan in heel België (-7,4%). In Vlaanderen vielen in 2018 nog altijd 217 doden ter plaatse. (Op de ‘doden 30 dagen’, de meest representatieve indicator is het nog even wachten.)
Bron: Vias
Het onbehagen neemt nog verder toe wanneer we vaststellen dat het aantal letselongevallen in Vlaanderen toeneemt (in tegenstelling tot de rest van België): van 23.098 naar 23.575 ongevallen, een stijging van 2,1%. Om dit cijfer wat tastbaarder te maken: in 2018 vielen er evenveel gewonden in het verkeer als er mensen in pakweg Diest of Oostkamp wonen.
Bron: Vias
Dodelijk jaar voor tweewielers
Helemaal onbehaaglijk wordt het als je naar de evolutie per type weggebruiker kijkt.
Voor België was er een stijging van het overleden fietsers (van 40 naar 44 doden) en motorrijders (van 64 naar 71 doden).
In Vlaanderen was er vooral een toename van het aantal gedode fietsers (van 32 naar 37 doden), in Wallonië van motorrijders (van 24 naar 33 doden). Het aantal gewonde fietsers in Vlaanderen nam toe met 8,9% (van 7.789 naar 8.480).
De Fietsersbond vraagt daarom om sterk in te zetten op infrastructuur: elektrische fietsen, speed pedelecs, bakfietsen, fietskoeriers en gewone fietsen delen allemaal dezelfde, beperkte infrastructuur. Dat, onder andere, blijkt nu tot onder meer ongevallen te leiden.
Een andere tendens die enerzijds het afnemend aantal doden bij auto-inzittenden en het toenemend aantal doden bij tweewielers verklaart zijn de steeds grotere en zwaardere auto’s. De inzittenden van dergelijke wagens zijn inderdaad steeds beter beschermd. Maar wie er van buitenaf mee in aanraking komt, ondervindt net zwaardere gevolgen.
Kanttekening: blootstelling
Dat het warme weer van 2018 voor een stuk verantwoordelijk is voor meer ongevallen en doden, is ongetwijfeld (deels) juist. Hoe langer je je in het verkeer begeeft en hoe groter het aantal kilometer dat je aflegt, hoe groter de kans dat je een ongeval meemaakt. De stijgende ongevallen met fietsers kunnen zeer eenvoudig verklaard worden doordat er meer gefietst wordt in het algemeen, en al zeker bij goed weer.
Zo kun je ook de stijgende lijn van het aantal verkeersdoden bij ouderen heel cynisch verklaren door een bekende demografische evolutie: vergrijzing.
Naar Vision Zero
Dat bovenstaande evoluties waarschijnlijk meespelen, neemt natuurlijk het belang van een betere verkeersveiligheid niet weg. Elke verkeersdode is er immers één te veel.
Met 217 doden ter plaatse zitten we nog ver af van vision zero (nul verkeersdoden in Vlaanderen in 2050). Het aantal doden 30 dagen voor 2018 zal een stuk hoger liggen dan de 217 doden ter plaatse. De Vlaamse doelstelling voor 2020 (200 doden dertig dagen) wordt dus moeilijk haalbaar.
Zoals minister Weyts terecht aangeeft: het laaghangend fruit is al geplukt. Daarom moeten we dringend inzetten op meer ingrijpende verkeers(veiligheids)maatregelen, zoals circulatieplannen of het veralgemenen van zone 30 binnen de bebouwde kom.
