Memorandum 2024 - 3 sleutels voor duurzame mobiliteit

06.03.2023

Netwerk Duurzame Mobiliteit formuleert een reeks aanbevelingen in aanloop naar de verkiezingen van 2024. In mei zijn er federale, regionale en Europese verkiezingen en in oktober provinciale en lokale verkiezingen. Mobiliteit is ook voor de volgende legislatuur een hele uitdaging: de files groeien na corona terug aan, de openbaarvervoermaatschappijen kampen met personeelstekorten, verouderd materieel en onbetrouwbare dienstverlening, en het aantal verkeersongevallen blijft onrustwekkend hoog.

Om een trendbreuk te realiseren schuiven we 3 sleutelmaatregelen naar voor:

Investeer in mensen, niet in asfalt. Een slimme kilometerheffing. Een nabijheidsbudget voor iedereen.

Investeer in mensen, niet in asfalt

Vlaanderen investeert miljarden in nieuwe weginfrastructuur terwijl we er niet in slagen onze bestaande wegen en bruggen op een goede manier te onderhouden. Onze treinen en trams rijden noodgedwongen trager omdat grondig onderhoud van de sporen ontbreekt. En de huidige Vlaamse fietspaden voldoen niet aan de nieuwe normen die Vlaanderen zelf vooropstelt.

Duurzame mobiliteit of een modal shift realiseer je niet enkel met infrastructuur, er is ook een mental shift nodig. Daarom pleiten we voor meer en sterkere samenwerking tussen burgers en middenveld, kennisinstellingen, bedrijven en overheid. De investeringen in bijkomende weginfrastructuur worden herleid tot nul. De middelen die daardoor vrijkomen worden volledig geïnvesteerd in de realisatie van een sluitend en kwalitatief fietsroutenetwerk en het verhogen van het aanbod van openbaar vervoer en gedeelde mobiliteit.

Een slimme kilometerheffing

De maatschappelijke kosten veroorzaakt door personenwagens, zoals congestie, verkeersongevallen, klimaatimpact, luchtvervuiling, … worden vandaag onvoldoende verhaald op de gebruikers en de opmars van de elektrische wagen zorgt voor het verminderen van accijnsopbrengsten

We pleiten voor een slimme gebiedsdekkende kilometerheffing die rekening houdt met type voertuig: milieukenmerken, impact van het voertuig bij een ongeval (gewicht) tijdstip: op zijn minst een onderscheid tussen spits- en daluren locatie: filegevoelige of kwetsbare wegen of regio’s, maar bijvoorbeeld ook de rijrichting kunnen een rol spelen

De kilometerheffing voor personenwagens komt in de plaats van een deel van de accijnzen, de jaarlijkse verkeersbelasting en een gedeelte van de Belasting op Inverkeerstelling. Deelwagens betalen al per kilometer en worden vrijgesteld van een kilometerheffing.

Een nabijheidsbudget voor iedereen

Het mobiliteitsbudget voor werknemers slaat niet aan en houdt de salariswagen in stand. Door alle voordelen voor de salariswagen te schrappen, is het mogelijk om elke Belg jaarlijks een nabijheidsbudget van 400 euro toe te kennen. Dat bedrag stelt je in staat om bijvoorbeeld een netabonnement voor De Lijn aan te kopen of je huisvestingskosten een stukje te verlichten. Het nabijheidsbudget staat volledig los van het al dan niet aanbieden van een bedrijfswagen en zelfs van de arbeidsovereenkomst tussen werknemer en werkgever. Het nabijheidsbudget is budgetneutraal voor de overheid doordat het het systeem van de salariswagen vervangt.

Memorandum 2024

Concrete aanbevelingen voor duurzame mobiliteit

Naast de 3 sleutelmaatregelen formuleren we meer dan 120 concrete beleidsaanbevelingen, opgedeeld volgens de 3 V’s: Verminderen - Verschuiven - Verschonen. Om tot duurzame mobiliteit te komen moeten we ons minder ver verplaatsen (Verminderen) en kiezen voor duurzame vervoermiddelen zoals de fiets, het openbaar vervoer of deelmobiliteit (Verschuiven). Ten slotte moeten we de klimaatimpact van ons wagenpark verkleinen (Verschonen).

Lees alle aanbevelingen in ons Memorandum 2024

Ontdek ook de memoranda van onze lidorganisaties: