Nieuwe verkeersregels op 1 oktober 2022: de middenrijbaan, ligfiets, velomobiel … (en nog veel meer)
Het verkeersreglement krijgt op 1 oktober 2022 een flinke update. Een aantal nieuwe concepten (voor België) worden geïntroduceerd in het verkeersreglement, zoals de middenrijbaan. De regelgeving rond speed pedelecs, elektrisch laden, ... wordt gemoderniseerd. Parkeerstroken zullen flexibel voor verschillende types voertuigen ingezet kunnen worden. Daarnaast nog heel wat kleine correcties, aanvullingen en verduidelijkingen.
De middenrijbaan
De middenrijbaan kwam er op vraag van een aantal Waalse gemeenten. In Frankrijk is het concept al langer bekend onder de naam ‘chaucidou’. Het concept zou vooral een meerwaarde hebben op landelijke wegen waar er niet voldoende ruimte is om fietspaden aan te leggen of te markeren. In Vlaanderen worden soms fietssuggestiestroken aangelegd op dit soort wegen.
Fietsberaad Vlaanderen testte het concept in Hasselt en Bornem. De resultaten zijn niet positief: op beide locaties reden de auto’s sneller. In Hasselt gingen de fietsers dichter tegen de rand van de weg fietsen, in Bornem gingen de auto’s dichter bij de kruisende fietser rijden.
De middenrijbaan is het deel van de openbare weg afgebakend door twee evenwijdige witte onderbroken strepen aan weerszijden van de rijbaan die bestaan uit telkens twee paar korte trekken. Aan de buitenkant van de middenrijbaan ligt de “zijdelingse strook”. De zijdelingse strook maakt geen deel uit van de rijbaan en is geen fietspad.
Fietsers, de bestuurders van rijwielen, bromfietsen klassen klasse A, speed pedelecs, niet ingespannen trekdieren, last- of rijdieren of vee mogen gebruik maken van de zijdelingse strook (al zie ik nog niet meteen een verplichting, behalve bij het kruisen) op voorwaarde dat ze rechts in de rijrichting rijden en voetgangers die zich op de zijdelingse strook bevinden niet in gevaar brengen. Andere bestuurders mogen enkel gebruik maken van de zijdelingse strook bij het kruisen en inhalen.
Voetgangers die de zijdelingse strook gebruiken, lopen links in de gevolgde richting tenzij veiligheidsredenen het rechtvaardigen (zo hebben ze beter zicht op het naderend verkeer).
Wanneer er geen berm is of wanneer die niet breed genoeg is, mogen wagens (gedeeltelijk) op de zijdelingse strook stilstaan. Parkeren op de zijdelingse strook is verboden.
Ligfiets en velomobiel
De ligfiets (“een rijwiel met een bestuurder in bijna liggende positie”) en de velomobiel (“een ligfiets met een carrosserie”) werden opgenomen in de wegcode als specifieke vormen van rijwielen. Door de wijziging van 22 juni 2020 (gelijkstelling met fietsers) moesten deze voertuigen verplicht op het fietspad rijden. Door hun geringe hoogte en vaak hoger dan gemiddelde snelheid zijn ze voor bestuurders op de rijbaan vaak moeilijk waar te nemen en dat levert verkeersveiligheidsproblemen op, bijvoorbeeld ter hoogte van kruispunten.
Vanaf 1 oktober mogen ze bij snelheidsregimes van 50 km/u en minder op de rijbaan rijden. Dit is een goede zaak, maar kan tot onbegrip leiden.
Speed pedelecs
Rechtdoor door rood en rechtsaf door rood gesignaleerd met de verkeersborden B22 of B23 is nu ook van toepassing op speed pedelecs (en niet enkel voor fietsers).
Speed pedelecs mogen nu op de delen van de openbare weg aangeduid door het verkeersbord D9 (en zijn verplicht de D9 te volgen bij > 50km/h). Dit komt tegemoet aan de vraag van speed pedelec fietsers om bij hun tragere metgezellen (bvb. bij het naar school brengen van kinderen) te kunnen blijven. Dit houdt een verkeersveiligheidsrisico in wanneer het gedeelte voor de voetgangers slechts een beperkte breedte heeft en de bestuurder van de speed pedelec aan onaangepaste snelheid rijdt.
Delen van de openbare weg gesignaleerd door een D10 zijn nog steeds off limit voor speed pedelecs.
Afwisselend in de tijd parkeren voor verschillende voertuigen (nieuw verkeersbord E9j)
Een nieuw verkeersbord laat toe om op eenzelfde parkeerplaats het parkeren afwisselend in de tijd voor te behouden voor verschillende categorieën van voertuigen.
Het idee komt overgewaaid uit Kopenhagen. Overigens experimenteerde de stad Sint-Niklaas al succesvol met het concept nog voor het in het verkeersreglement werd opgenomen. Het is afwachten wat een bredere invoering geeft, zeker voor wat betreft handhaving. Wat doe je als een voertuig te lang blijft staan?
Opladen elektrische en hybride voertuigen
Laden van een elektrisch of hybride voertuig of tanken wordt nu beschouwd als parkeren. Elektrische voertuigen aan een laadpaal moeten ‘geconnecteerd’ zijn, hybride auto’s mogen er ook parkeren, maar moeten geconnecteerd zijn.
De nieuwe regelgeving geeft lokale overheden de mogelijkheid om (in overleg met de Charge Point Operator (CPO), het bedrijf dat de laadpalen beheert) na(ast) het laden een parkeertarief aan te rekenen.
In het kort
Er zijn ook heel wat beperkte wijzigingen, vooral verduidelijkingen van onduidelijke regelgeving of updates. Het overzicht zie je hieronder:
- Een verkeersbord dat enkel in België voorkwam, verdwijnt: het verbod op cruise control (C48) en het einde van dat verbod (C49) verdwijnen.
- De F113 (einde fietsstraat) is terug van weggeweest. In 2021 werd het bord opgeheven, maar is nu terug. De politie die weigerde te verbaliseren voor overtredingen in fietsstraten omdat de signalisatie niet reglementair was, zal dat vanaf 1 oktober opnieuw doen (al kon verbaliseren in het wegvak waar de F111 (fietsstraat) wel). De fietszones die steeds vaker voorkomen blijven bestaan. We verwachten tegen november 2022 nog een bijkomende reparatie van deze regelgeving.
- Er wordt een hiërarchie ingebouwd voor de plaats van de voetganger. In volgorde van aanwezigheid moeten ze eerst (1) het trottoir of het deel van de openbare weg gesignaleerd door het verkeersbord D9, D10 of D11, dan (2) het deel van de openbare weg gesignaleerd door het verkeersbord D13 (het ruiterpad) en verder (3) de verhoogde berm, (4) de gelijkgrondse berm, (5) de parkeerstrook, (6) de zijdelingse strook (7) het fietspad en ten laatste (8) de rijbaan gebruiken. Dus ja, als er een fietspad en een zijdelingse strook zijn (waar auto’s elkaar kruisen) moeten voetgangers op die zijdelingse strook wandelen.
- Voetgangers die een fiets, een tweewielig gemotoriseerd rijwiel of een tweewielige bromfiets aan de hand leiden, zijn niet langer verplicht rechts te gaan.
- Nieuw verkeersbord A50 waarschuwt voor file. Deze afbeelding werd al gebruikt op dynamische borden op autosnelwegen. Je kunt je de vraag stellen of een (vast) verkeersbord voor file nuttig is.
- Het gebruik van bijkomende zijdelingse gele of oranje signalisatiemiddelen voor rijwielen wordt toegelaten. Voor 1 oktober zijn enkel reflectoren toegelaten, nu mogen er ook zijdelings verlichtingselementen op rijwielen aangebracht worden. Verschillende bronnen interpreteren dit dat richtingaanwijzers op fietsen toegelaten worden (ik betwijfel dit: in dat geval had de wetgever de term 'richtingaanwijzer' dienen te gebruiken zoals in artikel 13). Opgelet: anderskleurige (spaak)verlichting is nog steeds niet toegelaten.
- Rechtsaf en rechtdoor door rood nu ook op busbanen. De verkeersborden B22 en B23 mogen nu ook gecombineerd met de bijzondere verkeerslichten voor voertuigen van het openbaar vervoer. Dat is niet meer dan logisch wanneer een fiets gebruik mag maken van de busbaan (busstrook of bijzonder overrijdbare bedding - de memorie vermeldt expliciet busstrook, al mogen de bijzondere verkeerslichten voor ov daar eigenlijk niet op toegepast worden).
- Het onderbord bij de C23 (toegangsverbod vrachtwagens) heeft vanaf nu betrekking op de MTM (en niet langer het reële gewicht van de vrachtwagen). Dat maakt de handhaving een stuk eenvoudiger.
- Dambordmarkering mag nu ook op overwegen worden toegepast.
- Het woord "parkeerzone" wordt waar nodig vervangen door het woord "parkeerstrook" opdat deze niet worden verward met zonale parkeerreglementeringen.
- Er worden een aantal bevoegde personen toegevoegd aan de lijst van prioritaire voertuigen: beambten van de Wegcontrole en de douanebeambten. Vanwege de aard van hun opdrachten (achtervolging op de weg, onderschepping van voertuigen, toezicht, enz.) is het logisch dat de uitzonderingen voorzien in artikel 37.5 ook op hen van toepassing zijn.
- In artikel 22novies, eerste lid, van hetzelfde besluit, ingevoegd bij de wet van 10 januari 2012, worden in de Franse tekst de woorden "la voie publique" vervangen door de woorden "la chaussée". Dit was enkele in de Franstalige versie fout.
- Tot slot wordt het koninklijk besluit betreffende het rijbewijs aangepast om de mogelijke interpretatiemarge met betrekking tot de rijbewijsvereisten voor het besturen van folkloristische voertuigen weg te nemen. Rijbewijs B of G is geldig ongeacht de massa van het voertuig of het aantal zitplaatsen, voor zover het niet sneller dan 25 km/u rijdt. Hierdoor vallen landbouwvoertuigen die een aanhangwagen trekken ook onder deze bepaling.
Ziezo, nu ben je op de hoogte van alle nieuwe regels. In het artikel hebben we enkel de nieuwe verkeersborden afgebeeld. Ken je de andere verkeersborden niet, dan verwijzen we je graag door naar wegcode.be.
