Uitdagingen bij mobiliteitsparticipatie

06.03.2023
deelnemers aan een vorming zitten in een kring en nemen notities

Tijdens de Vorming Participatie & Mobiliteit zoomden we samen met 20 deelnemers dieper in op burgerparticipatie in het mobiliteitslandschap. We kregen er duiding en praktijkvoorbeelden van ervaringsdeskundigen, maar zetten ook in op uitwisseling tussen de deelnemers.

Zoals dat gaat werpt een vorming doorheen de dag steeds meer vragen op. Voor je aan de slag kan met de zoektocht naar antwoorden, moet je natuurlijk de uitdagingen kunnen benoemen en opsommen.

We zetten de belangrijkste hersenspinsels op een rij:

  • Burgerparticipatie is een lang verhaal, waarbij er een duurzame relatie wordt opgebouwd tussen de burger en de overheid. Dit staat vaak in contrast met de kortdurende periode van een participatieproject. Hoe ga je om met tijdsdruk?
  • Soms voelen we aan dat een groot deel van de buurtbewoners de meerwaarde ziet van een aankomende verandering in de buurt, maar botsen we op NIMBY-weerstand wanneer het idee concreter wordt. Hoe helpen we mensen hun eigenbelang te overstijgen om samen te kunnen nadenken over het collectief belang?
  • Participatieprojecten draaien om samenwerking. Er kunnen meerdere organisaties, bedrijven, overheidsinstanties… bij betrokken zijn. Elke betrokkene heeft een eigen agenda en tempo. Hoe stemmen we dat op elkaar af?
  • Bij participatieprojecten in mobiliteit denken we snel aan lokale projecten waarbij een schoolingang of parkje in de wijk in vraag gesteld wordt. Maar wat met het hogere beleidsniveau? Hoe pak je participatie aan als het bijvoorbeeld gaat over de uitvoering van een decreet?
  • Een representatieve deelnemersgroep is essentieel om écht te weten wat de gebruikerservaring op een bepaalde plek is. Maar hoe bereik je iedereen? Hoe kan je extra inspanningen doen voor bepaalde groepen mensen zoals jongeren, mensen die niet jouw taal spreken, mensen met een fysieke beperking…? Hoe maak je jezelf en je organisatie zo toegankelijk mogelijk?
  • Een co-creatieve bijeenkomst, op een weekavond, het is een klassieke participatievorm om buurtbewoners te betrekken bij de veranderingen in het dorp. Toch merken we dat we daarbij lang niet iedereen bereiken. Doen we het beter anders? Of bestaat een participatieproject beter uit een reeks van verschillende methodieken die elkaar aanvullen? Organiseren we naast de fysieke bijeenkomsten beter ook een digitaal platform om mensen die niet kunnen of willen deelnemen aan zo’n avond op een meer laagdrempelige manier te betrekken? 
  • Als participatiemedewerker vertrek je telkens met je eigen bril en je eigen overtuigingen. Je wil met een project bijvoorbeeld meer duurzame mobiliteit bereiken. Maar in hoeverre is het ethisch verantwoord om mensen zogenaamd te nudgen om hun gedrag in functie van het algemeen belang aan te passen? Wil/mag/kan je mensen hun input sturen in een participatieproject?
  • En ten slotte: wat als alles fout loopt? Soms zijn discussies in een wijk zo verhit dat je geen weg meer op kan. Hoe ga je dan om met een gepolariseerd publiek?

Met deze uitdagingen gingen we tijdens de vorming meteen aan de slag gingen. Zo kregen de deelnemers reeds een rugzak vol tips en handvaten mee, maar we weten dat het ultieme antwoord meer dan een tweedaagse vorming nodig heeft.

Ken jij de ultieme tip om deze uitdagingen aan te gaan? Laat van je horen.