Mobiliteitsbeleid is niet prioritair
Onlangs heeft het Vlaamse middenveld de geloften voor ViA hernieuwd. In het Pact2020 staan een aantal mobiliteitsdoelstellingen, maar op basis van de indicatoren worden deze doelstellingen niet gehaald tegen 2020. De minister-president gaf er een andere draai aan: “Een kwart van de doelstellingen van het Pact 2020 is nu al gerealiseerd en vier op tien indicatoren tonen een positieve evolutie.”
Paniek in de logistiek
Als we de mobiliteitsdoelstellingen in het Pact 2020 bekijken vinden we ze terug onder 2 noemers: logistiek en mobiliteit.
In het Pact 2020 zijn voor logistiek vier kernindicatoren bepaald: evolutie aandeel logistieke sector in werkgelegenheid en bruto toegevoegde waarde, werkgelegenheid per tonkilometer en toegevoegde waarde per tonkilometer. Een aantal van deze indicatoren, zoals de werkgelegenheid per miljard tonkilometer, gaan (onder meer omwille van de crisis) de verkeerde kant uit.
Diverse internationale benchmarkonderzoeken situeren Vlaanderen nog bij de Europese koplopers op het vlak van logistiek. Maar uit al deze internationale rapportages blijkt ook dat deze positie steeds meer in het gedrang komt. Prognoses van Cushman & Wakefield voor het jaar 2020 geven aan dat Vlaanderen wordt voorafgegaan door Wallonië en Nord-Pas-De-Calais.
Voor het thema mobiliteit werd op het ViA Toekomstforum van 30 april 2013 verwezen naar het in opmaak zijnde Mobiliteitsplan Vlaanderen.
Om de evolutie van deze indicatoren citeren we een aantal paragrafen uit het indicatorenrapport. Over verkeersveiligheid: “In vergelijking met de Europese economische topregio's scoort Vlaanderen niet bijster goed. Onze regio telde in 2010 het hoogste aantal dodelijke verkeersslachtoffers per miljoen inwoners”. Over modal split: “In 1994/95 bedroeg het aandeel van collectief vervoer + fiets + te voet in het woon-werkverkeer 26,8%. In 2000/01 was dit 25,3%. In 2007/2008 en 2008/2009 is dit 27,8%, maar in 2009/2010 daalde het aandeel opnieuw naar 27,0%. Dit is nog ver verwijderd van het streefcijfer van 40%.”
Je hoeft geen helderziende te zijn om te zien dat de doelstellingen inzake mobiliteit en logistiek waarschijnlijk niet gehaald worden tegen 2020, ondanks alle positieve mediaberichten.
Nood aan een visie op lange termijn
Zonder een visie op lange termijn zullen de doelstellingen ook na 2020 niet gerealiseerd worden. Op dit ogenblik zijn verschillende Vlaamse beleidsplannen (Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, Vlaams Mitigatieplan, Vlaams Woonbeleidsplan en uiteraard het Mobiliteitsplan Vlaanderen) in opmaak. Het is hoegenaamd niet duidelijk op welke manier al deze beleidsplannen op elkaar afgestemd worden. Zoals we al aangegeven hadden was de vorige deadline (die al van eind 2010 naar eind 2012 verschoven was) voor het Mobiliteitsplan Vlaanderen moeilijk haalbaar. In de beleidsbrief Mobiliteit en Openbare Werken 2013 viel het volgende te lezen: “Verwacht wordt dat de Planningscommissie het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen zal finaliseren in het voorjaar van 2013”. Nu wordt het zelfs harken om eind 2013 een volledig afgewerkt en goedgekeurd Mobiliteitsplan Vlaanderen te hebben. Als het er ligt, blijft het nog zeer de vraag of er in het plan duidelijke keuzes gemaakt zullen worden die beantwoorden aan de verwachtingen van de Vlamingen.
Leg prioriteiten vast voor een duurzaam Vlaanderen
We roepen de Vlaamse regering op om duidelijke keuzes te maken in de in opmaak zijnde beleidsplannen en deze keuzes hard te maken op basis van objectieve criteria. Een én-én-verhaal, zoals ons al jaren voorgespiegeld is, is financieel en maatschappelijk niet haalbaar. Denk bij het maken van die keuzes modusoverschrijdend: weg, spoor, water, en ook realisaties zoals een bovenlokaal fietsroutenetwerk. Op gebied van mobiliteit pleiten we vooral voor meer verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid. Stop met kiezen voor quick wins en kies voor projecten met het grootste positieve maatschappelijke saldo, vooral als het over het uitvoeren van missing links gaat.
